Mô tả
Colchicin được biết đến là loại thuốc điều trị gout được số người lựa chọn đứng hàng đầu tại Việt Nam.
Bởi nó có các tính chất đặc biệt như kháng viêm nên mang lại tác dụng nhanh chóng vượt trội cho người sử dụng.
Colchicine là thuốc gì
Đây là một loại thuốc có nguồn gốc từ thực vật, thành phần chính là alcaloid.
Được chiết xuất từ các loại cây họ nhà gloriosa superba như cây ngọt nghẹo và Colchium autumnate như thu thủy tiên, bả chó, tỏi độc.
Là thuốc được đánh giá cao trong điều trị các bệnh lý viêm và nhất là bệnh gout.
Nó có khả năng ức chế bạch cầu trung tính, không cho di chuyển nên có thể giảm viêm.
Tuy nhiên colchicin có độc tính rất cao, nếu không sử dụng đúng cách sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người sử dụng.
Thuốc được điều chế dưới dạng viên nén với các hàm lượng 1 mg, 0.6 mg, 0.5 mg và 0.25 mg.
Công dụng
Thuốc này có tác dụng ức chế thực bào các tinh thể urat, làm cho bạch cầu không di chuyển khiến cho axit lactic không được tạo thành.
Ở các mô khớp, pH là yếu tố làm kết tủa các tinh thể monosodium urat, colchicin giữ cho mức độ pH được bình thường.
Đó là những đặc tính khiến cho thuốc có tác dụng chống lại bệnh gout.
Thuốc không gắn với protein huyết thanh, không tác dụng lên độ hòa tan hay nồng độ của urat hay axit uric.
Cũng không ảnh hưởng đến sự đào thải của axit uric qua đường nước tiểu.
Thuốc còn có khả năng ức chế giai đoạn của quá trình phân chia tế bào là quá trình giữa và sau phân bào.
Nó ức chế cả những tế bào đang phân chia và tế bào không phân chia bởi nó tác động lên thoi làm biến đổi thể sol và thể gel.
Nhưng điều này lại gây hại đến lông tóc, da và tủy xương, nó cũng làm giảm hiệu suất hấp thu các chất như kali, natri, vitamin b12.
Dẫn đến nồng độ vitamin A và nồng độ cholesteron trong máu bị giảm sút.
Ngoài ra còn có những tác dụng khác như chống ngứa, ức chế in vitro ngưng kết dính tiểu cầu, kích thích giao cảm, phân huyê tế bào lympho.
Và cả kích thích tuyến vỏ thượng thận, làm tăng sức bền của mao mạch.
Dược động học
Sau khi đi vào cơ thể ống tiêu hóa sẽ có nhiệm vụ hấp thu colchicin, rồi colchicin sẽ đi vào vòng tuần hoàn ruột gan.
Sau đó khoảng hai tiếng đồng hồ nồng độ trong huyết tương sẽ đạt cao nhất.
Thuốc sẽ ngấm vào các mô và niêm mạc, sau đó đào thải qua đường nước tiểu và phân.
Nếu sử dụng quá liều sẽ bị ngộ độc do colchicin tích tụ ở các mô, hàm lượng khuyến cáo cho một ngày là dưới 1 mg.
Liều dùng
Khi cơn gout mới bắt đầu chớm phát hiện, người bệnh nên uống thuốc càng sớm càng tốt.
Đối với đợt gout gấp, sử dụng từ 0.5 đến 1.2 mg cho liều ban đầu; sau đó cứ 1 đến 2 tiếng uống 0.5 đến 0.6 mg.
Cứ uống như vậy cho đến khi người bệnh hết những triệu chứng đau, ỉa chảy, hết nôn.
4 mg đến 6 mg là tổng hàm lượng colchicin trong một đợt điều trị. Thường thì sau 12 tiếng người sử dụng thuốc đã thấy giảm đau và giảm sưng khớp.
Sau từ 2 đến 3 ngày sử dụng thuốc thì sẽ không còn cảm thấy đau hay sưng ở khớp nữa.
Mỗi đợt uống nên cách nhau khoảng 2 đến 3 ngày để colchicin trong đợt cũ.
Tác dụng phụ
Giống như các loại thuốc khác, những tác dụng phụ của thuốc cũng có thể xuất hiện ở người dùng như sau.
Đau cơ, ngứa hoặc tê các đầu ngón tay, cơ thể dễ bị bầm tím, buồn nôn, dị ứng nổi mụn, rối loạn tiêu hóa.
Nếu người sử dụng gặp phải một trong những triệu chứng trên thì phải ngưng uống thuốc ngay và tới gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Đặc biệt lưu ý, thuốc colchicin dù có khả năng điều trị bệnh hiệu quả nhưng nó có tính độc rất cao.
Độ độc của nó ngang với asen, nếu sử dụng không đúng cách người bệnh có thể dẫn đến tử vong.
Thuốc cũng gây ảnh hưởng đến tủy xương nên người bệnh thường bị rụng tóc hay thiếu máu khi sử dụng liều cao trong điều trị gout.
Đây là loại thuốc cực độc với trẻ em, có thể ngộ độc nghiêm trọng nếu lỡ uống phải 1 đến 2 viên.
Lưu ý
Cho đến ngày nay vẫn chưa có tổ chức nào nghiên cứu ra thuốc giải cho trường hợp quá liều.
Trường hợp quá liều mà không được xử lý ngay sẽ có các biểu hiện như suy thận suy gan hoặc tiên lượng kém.
Vì vậy chỉ khi thật sự cần thiết mới nên sử dụng thuốc, phải sử dụng theo đúng liều lượng của bác sĩ.
Khi sử dụng colchicin lâu dài, người dùng cần kiểm tra nồng độ creatinin kinase huyết thanh và kiểm tra tế bào máu định kỳ.
Mỗi lần cách nhau 6 tháng để phát hiện kịp thời nguy cơ bị suy tủy hoặc bị bệnh cơ.
Người đang mang thai thì không dùng thuốc này. Đối với phụ nữ đang cho con bú, người mẹ có thể giảm nồng độ thuốc trong sữa bằng cách cho con bú sau 8h uống thuốc.
Những người bị bệnh tiêu hóa, suy thận, suy gan hay bị bệnh tim cần cẩn trọng khi sử dụng thuốc.
Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, để thuốc trong lọ kín, tránh ánh nắng chiếu vào sản phẩm, và đặc biệt để cách tầm với của trẻ nhỏ.
Khi dùng thuốc cùng với các chất hay các thuốc sau sẽ làm cho người sử dụng colchicin tăng nguy cơ bị ngộ độc.
Các kháng sinh nhóm mecrolid (ví dụ errythromyci), thuốc chẹn kênh calci (ví dụ verapamil, diltiazem), chất ức chế P-glycoprotein (P-gp) hoặc cytochrom P450 3A4(CYP3A4) như thuốc chống nấm azo.
Nếu người bệnh bắt buộc phải sử dụng colchicin với các thuốc trên, tùy vào từng trường hợp mà bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định giảm liều phù hợp.
Với những người bị suy giảm chức năng thận hoặc gan tuyệt đối không được sử dụng kết hợp với các thuốc trên bởi sẽ dẫn đến ngộ độc.
Mọi người nên lưu ý thuốc này chỉ có tác dụng giảm đau do bị bệnh gout, không phải là thuốc giảm đau thông thường.
Chưa có báo cáo nào về vấn đề ảnh hưởng đến khả năng sử dụng máy móc hay khả năng lái xe của người dùng colchicin.
Tuy nhiên, vẫn nên chú ý đến tác dụng của thuốc khiến cho người dùng bị chóng mặt và buồn ngủ.
Xem thêm:
