Mô tả
Thói quen ăn uống không lành mạnh rất dễ bị mỡ trong máu, Atorvastatin chính là cứu tinh trong trường hợp này. Nó hỗ trợ trị rối loạn mỡ máu nhưng sử dụng sao cho hữu hiệu thì không phải ai cũng biết.
Giới thiệu Atorvastatin là thuốc gì?
Đây là một trong các loại thuốc nằm cùng nhóm với statin, chỉ định dùng nếu bị bệnh mỡ máu.
Với cơ chế hoạt động ức chế men khử HMG CoA, nó có vai trò hạ cholesterol máu. Trong con đường chuyển hóa tại gan, đồng thời tăng/ giảm những lipoprotein trọng lượng phân tử cao/ thấp hay chính là HDL/ LDL, cũng như giảm triglyceride.
Loại thuốc này dễ tương tác với các kháng sinh như erythromycin, cyclosporin và vitamin B3 niacin.
Ngoài ra cũng tương tác với thuốc gout colchicine, thuốc trị lao rifampicin, trị rối loạn mỡ máu gemfibrozil. Các thuốc khác trị nấm có Itraconazol, ketoconazol, chống đông máu warfarin, trị tim mạch diltiazem, thuốc ức chế HIV.
Trường hợp chỉ định uống thuốc
Nếu bạn bị bệnh mỡ máu cao sẽ được chỉ định sử dụng loại thuốc này. Kể cả những trường hợp chưa có biểu hiện rõ về bệnh mạch vành, thuốc giúp giảm nguy cơ tai biến cấp nặng đầu tiên.
Còn những người có biểu hiện rõ như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, thuốc giúp tránh nguy cơ tử vong do đột quỵ.
Ngoài ra đây cũng là thuốc dự phòng cho các biến cố về tim mạch như nhồi máu cơ tim. Hay đột quỵ, thiếu máu cục bộ, tiểu đường tuýp 2, người thận mạn,…
Bên cạnh đó cũng làm giảm sự phát triển của bệnh xơ vữa mạch vành với những người đã có biểu hiện lâm sàng.
Và thông thường sẽ điều trị suốt đời, ngay cả khi giới hạn lượng lipid máu bình thường.
Nếu ngừng thuốc mà không thay bằng thuốc khác thì lượng cholesterol sẽ tăng trở lại.
Đối tượng sử dụng
Thuốc dùng với người lớn, và chỉ dùng cho trẻ từ 10 tuổi và lớn hơn. Nếu phụ nữ dự định có thai không nên dùng hoặc mẹ bầu đang mang thai.
Kể cả người mới sinh xong, đang cho con bú cũng không sử dụng vì thuốc dễ truyền vào sữa mẹ. Em bé bú vào dễ gây hại và gặp nguy hiểm, nhất là khi đang mang bầu, thai dễ bị dị tật.
Nếu phát hiện có thai khi đang dùng thuốc cần báo ngay với bác sĩ điều trị để có hướng giải quyết.
Tốt nhất nên có biện pháp tránh thai để khi dùng thuốc không bị mang thai gây ảnh hưởng xấu đến bé.
Chống chỉ định với người quá mẫn với công thức cấu tạo thuốc, đang bị men gan tăng hoặc bệnh về gan.
Cách dùng Atorvastatin hữu hiệu nhất
Thuốc được kê theo đơn, theo toa của bác sĩ nên cần dùng đúng chỉ định và liều lượng.
Để có kết quả như mong muốn, bác sĩ sẽ thay đổi liều nhưng bệnh nhân không được tự ý dùng nhiều/ ít hơn.
Mỗi ngày chỉ uống 1 lần, có thể kèm theo thức ăn hoặc không, bào chế dạng viên dễ sử dụng. Có 2 loại là viên nuốt uống với nước và viên nhai với những ai khó nuốt.
Khi quên, bỏ lỡ 1 liều hãy bổ sung khi nhớ ra, bỏ qua luôn nếu gần với liều tiếp dưới 12h.
Liều lượng khuyến cáo là 10mg mỗi ngày, mỗi tháng điều chỉnh liều 1 lần. Duy trì liều lượng mỗi ngày từ 10 đến 40mg, có thể điều chỉnh thêm nhưng không quá 80mg.
Với trẻ em từ 10-17 tuổi bị rối loạn mỡ máu nghiêm trọng có tính gia đình, khuyến cáo dùng 10mg. Nếu dung nạp, đáp ứng tốt có thể tăng lên sau liều khởi đầu 10mg, đạt 20mg.
Tác dụng phụ và xử trí
Khi bác sĩ kê thuốc, họ đã đánh giá được tình trạng sức khỏe và lợi ích dùng sẽ nhiều hơn tác dụng phụ.
Thực tế áp dụng thuốc trên nhiều bệnh nhân trong nhiều năm thì rất ít người gặp tác dụng phụ.
Nhưng không phải không có, nó ảnh hưởng khác nhau tùy từng đối tượng.
Một số trường hợp khi dùng bị tác dụng phụ nhẹ dạng đau đầu, tiêu chảy, chóng mặt. Có người bị táo bón, đầy hơi, nhìn mờ, người suy nhược, một số khác buồn nôn, mất ngủ, đau bụng.
Chủ yếu tác dụng phụ xuất hiện ở thần kinh, cơ, xương, gan và cả hệ tiêu hóa.
Đau cơ, đau khớp cũng là tác dụng phụ thường gặp, tiêu cơ vân, viêm cơ, suy thận thứ phát hiếm gặp hơn. Hay nói cách khác là tình trạng vỡ mô cơ xương gây suy thận, dễ gặp ở người lớn tuổi.
Men gan tăng, nhất là những tháng đầu dùng thuốc, không có biểu hiện bên ngoài, ngừng thuốc sẽ hồi phục.
Tác dụng phụ nghiêm trọng hơn là da vàng, mắt vàng, da nổi đốm đỏ hồng, nổi mẩn. Nhất là các vùng da lòng bàn chân, lòng bàn tay, đau thượng vị, khó thở, ho nhiều, sụt cân.
Thậm chí sốc phản vệ, dị ứng nặng, tác dụng phụ tập trung làm tổn thương phổi, tuyến tụy, thận và gan.
Cách khắc phục là báo cho bác sĩ nếu thấy cơ yếu, đau cơ lan tỏa, nắn đau, sốt, người khó chịu.
Xét nghiệm chức năng gan và theo dõi, đo men gan, nếu cao quá 3 lần giới hạn bình thường trên thì dừng uống thuốc.
Thận trọng khi uống Atorvastatin
Bệnh nhân cần chú ý ăn uống hợp lý, kèm tập thể dục và kiểm soát cân nặng với người thừa cân.
Nhất là những đồ có nhiều cholesterol, chất béo, ăn kiêng là giải pháp kết hợp thuốc tốt nhất. Những bệnh nghi ngờ làm tăng lipid máu cần điều trị dứt điểm.
Trước khi sử dụng cần xét nghiệm về chức năng gan, chỉ dùng khi có chỉ định điều trị.
Định kỳ nên xét nghiệm lượng lipid máu để xem hiệu quả điều trị ra sao, định lượng nồng độ CK trước khi dùng Atorvastatin.
CK sẽ phản ánh sức khỏe của cơ tim, tình trạng cơ vân,… nếu có dấu hiệu cơ tăng hoặc nồng độ CK tăng hãy dừng thuốc.
Không cần xét nghiệm máu nhiều, bệnh sẽ cải thiện sau khi dùng thuốc 2 tuần.
Khi dùng chung với thuốc giảm cholesterol nhựa gắn acid mật dễ bị tương tác. Tốt nhất là uống atorvastatin vào lúc đi ngủ, sau khi uống nhựa gắn acid mật 2 giờ.
Không nên uống rượu vì nó làm tăng lượng chất béo và khiến gan bị tổn thương. Nguy hiểm tiềm tàng khi ăn bưởi, uống nước bưởi vì nó tương tác với thành phần thuốc.
Vì thế khi uống thuốc hạn chế ăn và uống nước ép loại quả này nhiều hơn 1 lít.